Metabolik sendrom (MetS), birçok hastada bulunan belirtiler ve semptomlar kümesidir. Metabolik sendrom, kalp hastalığı, felç, insülin direnci ve tip 2 diyabet geliştirme, Alzheimer, romatizma hastalıkları gibi hastalıklara yakalanma şansızlığımızı artırabilir.
Dünya nüfusunun dörtte birinde metabolik sendrom bulunmaktadır.
- Türkiye Metabolik Sendrom Araştırma Grubu’nun (METSAR) yaptığı çalışmaya göre, ülkemizde kentsel yerleşimlerde metabolik sendrom sıklığı ortalama %33,82’dir.
- METSAR’ın verilerine göre, Türkiye’de 20 yaş üstü nüfusun üçte birine yakını metabolik sendromludur.
- Metabolik sendromu olan kişilerin kalp krizi veya inme geçirme riski, olmayanlara kıyasla üç kat fazladır. Bu hastalıklar nedeniyle ölme riski ise metabolik sendromu olan kişilerde iki kat yüksektir.
- Metabolik sendromu olan kişilerde Tip 2 diyabet gelişme riski beş kat yüksektir.
- Dünya genelindeki 200 milyon diyabet hastasının %80’inin, kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle yaşamını kaybedeceği tahmin edilmektedir.
- Bu veriler, metabolik sendrom ve diyabetin, morbidite ve mortalite açısından başta gelen hastalıklar arasında yer aldığını ortaya koymaktadır.
Metabolik Sendrom Tanı Kriterleri Nelerdir?
Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun (IDF) tanımına göre, metabolik sendrom tanısı için, karın bölgesinde yağlanma ile birlikte, aşağıdaki faktörlerden en az ikisinin bulunması gerekmektedir:
- Açlık kan şekeri yüksekliği (≥100 mg/dL) veya tip 2 diyabet
- Tansiyon yüksekliği (≥85/130 mm Hg) veya hipertansiyon hastalığı
- HDL kolesterol düşüklüğü (erkeklerde < 40 mg/dL; kadınlarda < 50 mg/dL)
- Trigliserit yüksekliği (≥150 mg/dL)
- Karın bölgesindeki yağlanma “abdominal obezite” olarak adlandırılır ve bel çevresi ölçümüyle değerlendirilir. Avrupalılarda sınır değerler şöyledir:
-Kadınlarda: ≥ 80 cm
-Erkeklerde: ≥ 94 cm
-Abdominal obezite, bel kalça çevresi oranının 0,9’un üzerinde olması olarak da tanımlanmaktadır.
Metabolik Sendromdan Nasıl Korunabiliriz?
- Metabolik sendromdan korunmanın temeli, sağlıklı bir yaşam şeklini benimsemektir.
- Bu sağlık probleminden uzak durmanın en iyi yolu ideal kiloyu korumaktır..
- Dışarıda yürüyüş yapın, asansör yerine merdiven kullanın
- Yakın mesafeler için araba yerine yürüyerek veya bisiklet kullanmayı tercih edin
- Eğer araba kullanmak zorunda iseniz hedefinizden daha uzağa park ederek yürüme mesafesi yaratın
- Hazır meyve suları, spor içecekleri şeker içermektedir. Onun yerine su, doğal maden suları tercih edin.
- Fastfood restoranlardan uzak durun. Salata ve ızgara et tercih edin.
- Her gün sağlıklı kahvaltı yapın. Televizyon seyrederken atıştırmayın. Porsiyonlarınızı küçük tutun
- Yaşam tarzı programı (yemek yeme, aktivite ve davranışların modifikasyonu)
- Rafine her türlü gıdadan uzak durun.
- Uykularınızı önemseyin her gece en az 6-8 saat uyuyun.
- Doktor kontrolünde mikro besin desteği(ihtiyacınız olan ) alın.
- Hormon yapınızı bozacak parfüm, deodorant, kozmetik ve temizlik ürünlerinden uzak durun.
- Gıdalarınız doğala en yakın olanı ve mevsiminde olanı tercih ediniz.
Metabolik sendromu olan kişilerin mutlaka hekimine başvurup destek almalıdır.
Op. Dr. Salim Balin
