Tıbbi Parazitoloji

Asalak bilimi yada Parazitoloji olarak bilinen dal; asalakları, asalakların konakçıları ve aralarındaki ilişkileri konu alan bilim dalıdır. Asalak olarak yaşayan canlıların yapı ve niteliklerini inceleyen bilim dalı üç alt dalı mevcuttur.

Bunlar; Helmintoloji, arthropodoloji, protozooloji’dir. 

Tıbbi parazitoloji bölümü ise insan vücudunda parazitler nedeniyle görülen hastalıkların teşhisi, takibi ve iyileştirme sürecini üstlenen tıp branşıdır. 

Bağırsaklarda, deride, kanda, görülen ya da cinsel yollarla bulaşan tüm konakçıların sebep olduğu sağlık problemlerini, bu hastalıkların belirtilerini, sebeplerini ve tedavilerini üstlenir.

İnsanlarda cilt dokusunun enfeksiyona yakalanmasına yol açan parazitlere ektoparazit adı verilir. Vücut içerisinde enfeksiyon oluşumuna yol açan parazitler ise endoparazit olarak adlandırılır. 

Bu bilim dalıyla ilgilenenlere Tıbbı Parazitoloji Uzmanı ya da Tıbbı Parazitolog denir.

Tıbbi parazitoloji uzmanı olmak için öncelikle 6 senelik Tıp Fakültesi eğitiminin başarılı bir şekilde tamamlanmış olması  gerekir. Mezun olan adaylar Tıpta Uzmanlık Sınavına girerek Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji alanında uzmanlık eğitimi alırlar. Uzmanlık eğitimi de tamamlandıktan sonrasında Tıbbi Parazitoloji dalında eğitime başlarlar. Üst ihtisasını tamamlayan adaylar tıbbi parazitoloji uzmanı unvanı alarak göreve başlayabilir. 

Parazitoloji Laboratuvarlarında Yapılan Tetkikler:

• Dışkıda intestinal sistemde yaşayan protozoon ve helmentlerin tanısı için “Saline-Lugol yöntemi”,
• Dışkıda intestinal sistemde yaşayan protozoon ve helmentlerin tanısı için “Saline-Lugol yöntemi”,
• Dışkıda intestinal sistemde var olan  protozoon ve helmentlerin tanısı için “Çoklaştırma yöntemi” (Modifiye Formol-Etil Asetat yöntemi),
• Dışkıda Entamoeba histolytica, Cryptosporidium, Cyclospora, Isospora ve diğer protozoonların tanısı için boya yöntemleri: (Trichrome boyası, Modifiye Asit Fast boyası, Modifiye Trichrome boyası ve Giemsa boyası),
• Enterobius vermicularis tanısı için “Selafon Band Yöntemi”,
• Yüzeyel deri biyopsisi ile yüzde Demodex folliculorum aranması,
• Deri kazıntısı ve yüzeysel deri biyopsisi yöntemi ile uyuz etkeni Sarcoptes scabiei aranması,
• İnce yayma ve  kalın damla kan preparatlarında sıtma etkeni aranması,
• Ameliyat-PAİR sırasında alınan kist sıvılarında Echinococcus granulosus protoskolekslerinin aranması,
• Balgam ve bronko alveolar lavaj (BAL) materyalinde Pneumocystis jiroveci aranması
• Schistosomiazis tanısı için 24 saatlik idrar örneği incelenmesi
• Trichomonas vaginalis tanısı için vaginal ve uretral akıntı örneğinin incelenmesi ve kültürü
• Deri lezyonundan alınan dokuda boyanarak Leishmania tropica aranması ve kültürü,

• Deri lezyonundan alınan örnekte boyanarak Leishmania tropica aranması ve kültürü,
• Kene incelenmesi ve kenelerin tür teşhisinin yapılması,
• Miyaz etkenlerinin saptanması, miyiasis larvalarının identifikasyonunun yapılmasıdır.